حمل و نقل بين المللی وانواع بارنامه
حمل و نقل بين المللي
عده اي از دانشمندان، حمل و نقل و ارتباطات را نتيجه حركت حاصله از رابطه مكاني عرضه و تقاضا با مراكز توليد و مصرف كالا و خدمات مي دانند و برخي ديگر حمل و نقل را جريان آمد و شد و يا حركت انسان و كالا را بين مناطق توليد و مصرف با استفاده از تسهيلات و تأسيسات حمل و نقل ميدانند. دراین مطلب به انواع حمل و نقل بین المللی، بارنامه ها وقوانین بین المللی پرداخته شده است.
مزاياي حمل و نقل بين المللي
ميتواند مايه تشويق توليدكنندگان و سرمنشاء ايجاد تقسيم كار در جامعه باشد. ميتواند عاملي در جهت كاهش بهاي تمام شده كالاها و خدمات، رشد تجارت و در نهايت رسيدن به سطح بالاي توسعه اقتصادي باشد. حمل و نقل باعث دستيابي به مناطق دور دست شده و امكان بهره برداري از منابع در اين نقاط را فراهم مينمايد. روابط اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي يك منطقه را با مناطق نزديك يا دور را تقويت مينمايد. حمل و نقل موجب انتقال تكنولوژي و تخصصهاي انساني، رسم و رسومات و تمايلات يا طرز تفكر به نقاط ديگر ميشود.
حمل و نقل دريايي
حمل و نقل بین المللی دریایی، یکی از روشهای رایج حمل و نقل است. دراین حمل ونقل: ۱ خطوط كشتيراني با حمل كالا از طريق راه هاي آبي سهم عمدهاي را در جابجايي كالا دارند به ترتيبي كه حمل كالا توسط كشتيراني بيشترين رقم را در حمل و نقل دريايي به خود اختصاص ميدهد. ۲ عمده ترين وسيله حمل و نقل كالا، كشتيراني تجاري يا باربري از طريق راه هاي آبي ميباشد. ۳ به مرور زمان تا حدي كه امكان داشته كه جابجايي كالا توسط راه آبي صورت گيرد آن را جايگزين راه هاي زميني كردهاند. ۴ با گذشت زمان و پيشرفت تكنولوژي، كشتي هاي بزرگ اقيانوس پيما و تانكرهاي بزرگ نفتي حوزه عملكرد خود را هرچه وسيعتر گسترش داده اند.
تعريف بارنامه
بارنامه سندي است كه شرکت حمل كننده پس از بارگیری كالا روی وسیله نقلیه و حرکت آن، صادر مينمايد و حاكي از حمل كالاي مشخصي از مبداء حمل به مقصد و با وسيله حمل مورد توافق (كشتي، قطار، كاميون، هواپيما و يا تركيبي از آنها) در مقابل كرايه حمل معيني که در مبداء یا مقصد پرداخت خواهد شد، مي باشد. انواع بارنامه
بارنامه مستقيم Direct B/L بارنامه حمل مركب فياتا .F.B.L بارنامه اصلی M.B.L بارنامه داخلی H.B.L. بارنامه سراسری Through B/L .Switch B.L بارنامه سالم Clean B.L بارنامه ناسالم Dirty B.L رسید دریافت کالا.R.F.S.B.L بارنامه دربستی کشتی(جامدات) Charter party B/L بارنامه دربستی کشتی (مایعات) .Tanker B.L بارنامه دريايي (کشتی که در مسیر های منظم ) Liner B/L
حمل و نقل كالا با كانتينر
بنا به تعريف *ISO كانتينر عبارت است از: محفظه اي كه در آن محمولات بارچيني ميشوند و بايد ويژگي هاي خاصي داشته باشد. اين ويژگي ها عبارتند از : – امكان استفاده مجدد. (TWO WAY CONTAINER) – داشتن طرح مخصوصي كه امكان تسهيل در امر حمل كالا را توسط شيوه هاي مختلف حمل و نقل بدون نياز به تخليه و بارگيري كالا ايجاد كند. – مجهز به ابزارهايي براي تسهيل و تسريع در جابجايي از يك وسيله نقليه به وسيله نقليه ديگر باشد. – محمولات در آن به آساني قابليت بارگيري، بارچيني و تخلیه داشته باشند.
مزاياي استفاده از كانتينر
۱- كاهش زمان توقف وسيله نقليه اعم از كشتي، قطار و كاميون براي تخليه و بارگيري كالا ۲- افزايش بازدهي كشتي ها ۳- بهره گيري بيشتر از تسهيلات و تاسيسات بندري ۴- كاهش هزينه حمل ۵- عدم دست به دست شدن كالا ۶- ايمني كالا انواع كانتينر ۱- كانتينر كالاي معمولی Normal Container 2- كانتينر يخچالدار Refrigerator Container 3- كانتينر عايق بندي شده Insulate Container 4- كانتينر تهويه دار Ventilate Container 5- كانتينر رو باز Open top Container 6- كانتينر مخزن دار Tank Container 7- كانتينر كفي Plate Container 8- كانتينر كفي با ديواره هاي انتهايي Plate pack Container 9- كانتينر بغل باز Open side Container
مشخصات و ويژگيهاي بارنامه معتبر و قابل قبول
صدور بارنامه در نسخ كامل B/L Full set بارنامه بدون قيد و شرط Clean B/L بارنامه حاكي از بارگيري كالا بر روي وسايل حمل (Shipped On Board) باشد. بارنامه می تواند به حواله كرد صادر شده باشد. To the order of نحوه پرداخت كرايه حمل در بارنامه Freight charge() بصورت پيش پرداخت يا پس كرايه باید مشخص شود.
تاريخ صدور بارنامه Date of issue
حداكثر مهلت ارائه بارنامه به بانك معامله کننده از تاريخ صدور ۲۱ روز مي باشد. (بر اساس توافق طرفین در اعتبار اسنادی) در بارنامه باید كلمه On Board/Goods Enroute Shipped ذكر شده باشد. در بارنامه قسمتي بنام Notify Party وجود دارد كه پس از تخلیه كالا به گمرک مقصد ریسیور بايد او را کتبا مطلع نماید. در صورتي كه كالا روي عرشه كشتي On Deck حمل شود و در بارنامه قيد گردد، بانك ها از قبول آن خودداري مي نمايند. (درصورت عدم توافق بین طرفین در اعتبار اسنادی)
بارنامه هوايي حمل ونقل بین المللی
بارنامه هوايي كه Air Way Bill ناميده مي شود در ۱۲ نسخه صادر كه ۳ نسخه آن اصلي و مابقي براي قسمت هاي داخلي شركت هواپيمايي مورد استفاده قرار ميگيرد. بارنامه هوايي يك رسيد دریافت کالا ميباشد و سند قابل معامله و يا سند مالكيت كالا نمی باشد؛ و صاحب كالا پس از دريافت چنين بارنامهاي و رسيدن كالا به مقصد به شركت هواپيمايي مربوطه مراجعه و قبض انبار و حواله تحويل كالا (Delivery Order ) را دريافت و جهت ترخیص کالا به گمرک مراجعه مينمايد.(در اين نوع بارنامه پس از رسیدن کالا به مقصد با قبض انبار آن می توان مالکیت کالا را به دیگری واگذار نمود.) در بارنامه هوايي بايد تاريخ پرواز و شماره پرواز همراه با مهر شركت هواپيمائي وجود داشته باشد تا صاحب كالا از تاريخ رسيدن كالا آگاهي پيدا نمايد.
راه نامه كاميون C.M.R. (Convention Merchandise Routiers)
راه نامه كاميون، سندي غير قابل معامله ميباشد كه جهت حمل كالا با كاميون، مورد استفاده قرار ميگيرد. اين سند تحت مقررات بين المللي حمل كالا از طريق جاده صادر ميگردد. اين مقررات در سال ۱۹۵۶ جهت تامين منافع و حقوق دست اندركاران حمل و نقل جاده اي و يكنواخت نمودن شرايط حاكم بر قرارداد حمل و نقل بين المللي كالا ايجاد گرديد. کاميون حامل کالاي كشورهاي عضو اين مقررات در صورت پلمپ صحيح و سالم در كشور مبداء نيازي به بازديد در گمرکات مرزی سایر کشورها تا رسیدن به گمرك كشور مقصد را نخواهد داشت. (مگر اينكه ظن به قاچاق باشد.)
بارنامه راه آهن Rail Way Bill
بارنامه راه آهن سندي است كه توسط شركت هاي راه آهن در ايستگاههاي بارگيري كالا صادر ميگردد و شركت راه آهن طبق اين سند اعلام مي نمايد كه كالاي مربوطه را بارگیری نموده و مسئوليت تحويل صحيح و سالم آن را در مقصد به گيرنده كالا دارد. اين نوع بارنامه غير قابل معامله و انتقال مي باشد. با ظهر نويسي آن نميتوان به ديگري منتقل نمود. (پس از رسیدن کالا به مقصد با قبض انبار می توان مالکیت کالا را به دیگری واگذار نمود.)